​

• Dagprogramma op het bord (= voorspelbaarheid vergroten)​​:

  • Met een daglijn op het bord kan de leerkracht het verloop van de dag aangeven. Op deze manier weten de kinderen wat hen te wachten staat. 's Morgens wordt deze overlopen. Met een magneetje dat telkens opschuift, kan de daglijn actief blijven gedurende de dag. Door kinderen het magneetje zelf te laten verschuiven, verhoogt de betrokkenheid. ​

  • Leerkrachten kunnen ook gebruikmaken van de "Mysteriekaart". Deze kaart is er voor veranderingen of verrassingen in de daglijn: brandalarm, juf is ziek, binnen blijven als het regent, spontaan leermoment in een ander vakgebied... De leerkracht legt dan uit wat de verandering is en neemt deze op in het dagschema door de kaart toe te voegen aan de daglijn. Zelfs als de leerkracht niet op de hoogte is en het voor de leerkracht ook een plotse verandering is, kan deze kaart gebruikt worden. In het begin gebruik je de kaart best een aantal keer bewust voor aangename verrassingen, zodat ze een positieve connotatie krijgt. (Herrewijn & Monfils, 2019) (= flexibiliteit vergroten)

​

​

​

• Overgangsroutines (= voorspelbaarheid vergroten):

  • Gebruikmaken van een timer of een zandloper. Voorbeeld: Als de zandloper doorgelopen is, dan is het tijd om op te ruimen. Als leerkracht kan je dan vragen om de zandloper om te draaien, zo zijn ze er ook zelf verantwoordelijk voor. (Feryn, 2017)

  • Geheugensteuntjes: “Jullie moeten zo dadelijk opruimen. Je hebt nog even de tijd om het af te ronden.” Hiermee kan de interne omschakeling beginnen, waardoor de overgang wordt versoepeld. Leerlingen worden geïrriteerd en verward door abrupte veranderingen. Dit werkt onmiddellijk in op hun werkvermogen, organisatie en flexibiliteit.

  • Overgang tussen activiteiten aangeven: timer of zandloper naleven (weten dat er verandering aankomt), materiaal van die les opbergen, op een bepaalde plek staan (bv. daglijn om het magneetje te verschuiven) en/of werken met een muziekje.

  • Langere afsluiting inplannen: ontspanningsmoment, verhaal voorlezen... Dit zorgt voor een pauze waarin de leerstof verwerkt kan worden.

​

​

​

• Reduceer keuzes tot maximaal 2. (= voorspelbaarheid vergroten)

​

​

​

• Model zelf hardop hoe je omgaat met veranderingen. (= flexibiliteit vergroten)

​

​

​

• Beurtenbakje (= flexibiliteit vergroten):

  • De leerlingen hun naam staat op een ijsstokje. De ijsstokjes zitten in een potje. Wanneer de leerkracht een vraag stelt, trekt ze een naam uit het beurtenbakje. (Herrewijn & Monfils, 2019)

​

​

​

• Rollenspel stimuleren met rollenkaartjes (= flexibiliteit vergroten):​​

  • Jonge leerlingen spelen met materiaal in het thema aan de hand van de rol die ze toegewezen krijgen door het rollenkaartje, in interactie met andere kinderen die ook een rol hebben.

  • Ze worden gedwongen in hun rol te blijven en stellen ander impulsief gedrag uit (ook responsinhibitie).

  • Ze leren zich flexibel aanpassen aan nieuwe spelideeën van andere kinderen. (Feryn, 2017)

​

​

​

• Smartgames: Deze games vragen verandering van aanpak als de werkwijze niet effectief blijkt (Bunny Boo, Camelot Jr., Drie kleine biggetjes, Rush Hour). (= flexibiliteit vergroten

​

​

​

• Gezelschapsspelletjes: Jenga (strategieën bedenken en deze aanpassen als ze merken dat het niet zal lukken), Speed Cups (aanpak kunnen veranderen als dat tot betere resultaten leidt). (= flexibiliteit vergroten)